Πώς να γίνεις συγγραφέας

Να ξεκινήσω λέγοντας ότι ήμουν (είμαι και θα είμαι) λίγο πνιγμένη αυτή την εβδομάδα, οπότε, μπορεί το παρόν να μην είναι και το πιο εμπνευσμένο άρθρο μας (ή ίσως και να είναι, δεν έχουμε ξανακάνει κάτι παρόμοιο στο παρελθόν), αλλά πρώτον δεν κατάφερα να βρω κάτι άλλο και δεύτερον θεωρώ το θέμα
τουλάχιστον ενδιαφέρον.

Και μετά από μία εντελώς αχρείαστη παράγραφο ήρθε η ώρα να εξηγήσω τι θα κάνω σήμερα για εσάς: θα σχολιάσω μία καταχώρηση στο WikiHow με τίτλο «How to become a writer». Γράφω από πολύ μικρή, έχω ολοκληρώσει τέσσερα βιβλία (πώς  περνάνε τα χρόνια, ΘΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ!), έχω εκδώσει ένα και, το κυριότερο, δημιούργησα το Moonlight Tales, οπότε, ακόμα και αν δεν είμαι η καταλληλότερη να κρίνω τις συμβουλές της συγγραφικής ομάδας του WikiHow, είμαι σίγουρα κατάλληλη. Οπότε πάμε:

(Μπορείς να διαβάσεις το ορίτζιναλ άρθρο εδώ. Δε θα το μεταφράσω, γιατί, ας το παραδεχτούμε, θα αποτύχω παταγωδώς, αλλά θα σχολιάσω και σίγουρα θα καταλάβεις τι έγραφε από τα συμφραζόμενα.)

1. Βρες τι θέλεις να γράψεις
Δε θεωρώ απαραίτητο να έχεις ξεκάθαρα στο μυαλό σου τι πρόκειται να γράψεις πριν ακόμα καθίσεις μπροστά στον υπολογιστή (ή σε ένα κομμάτι χαρτί, γιατί πολλοί από εσάς ζείτε ακόμα στον 19ο). Διαφορετικοί άνθρωποι δουλεύουν με διαφορετικούς τρόπους και επειδή κάποιος γνωστός συγγραφέας ή ο κυριούλης που έγραψε το άρθρο θέλει να ξέρει τι είναι τι, πού οδηγεί το κάθε γεγονός, τι σημασία έχει η κάθε κίνηση, δε σημαίνει ότι η ίδια μέθοδος θα ταιριάζει και σε εσένα, φίλε αναγνώστη. Εσύ ίσως είσαι ελεύθερο πνεύμα, ίσως θέλεις (όπως πολλές φορές συμβαίνει και με εμένα) να αφήσεις την ιστορία να σε οδηγήσει. Ίσως πάλι βρίσκεσαι κάπου στη μέση, έχεις κάτι πολύ βασικό στο μυαλό σου, όπως το τέλος της ιστορίας σου, και δουλεύεις βάσει αυτού. Δε σημαίνει ότι κάνεις λάθος.
Και όλα αυτά ισχύουν για την Α ιστορία. Μπορεί όταν πας στη Β τα πράγματα να αλλάξουν και από control freak να γίνεις πιο ζεν. Συνεπώς μη φρικάρεις για το αν είναι ακόμα ξεκάθαρη η ιστορία στο μυαλό σου ή όχι. Αν σου βγαίνει να τη δουλέψεις, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Παράλληλα δε θα έλεγα ότι το «γράψε κάτι που θα ήθελες να διαβάσεις» ισχύει καθολικά. Από προσωπική εμπειρία θα πω ότι έχει τύχει να γράψω βιβλίο σε είδος που σπάνια επιλέγω να αγοράσω και ίσως διαβάζοντας την περίληψή του να μην το έπαιρνα, αλλά με ενδιέφερε υπερβολικά να το ανακαλύψω γράφοντάς το. Στο κάτω κάτω δε διαβάζεις το βιβλίο σου, το γράφεις. Μπορεί να βιώνεις την ίδια ιστορία με έναν αναγνώστη, αλλά έχετε πολύ διαφορετικούς ρόλους κατά τη διάρκεια. Οπότε απλώς θα πω «γράψε κάτι που θα ήθελες να γράψεις».
Εν μέρει συμφωνώ και με το ότι δεν είναι απαραίτητο να περιοριστείς σε ένα μόνο είδος. Μπορείς να γράψεις τρόμου και αμέσως μετά να περάσεις σε κοινωνικό, θεωρώ όμως ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μία αγάπη πάνω από όλες τις άλλες και είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο πάντα γυρνάμε σε αυτή. Παράλληλα αρκετά είδη απαιτούν εκτενή έρευνα, οπότε (και πάλι, οι περισσότεροι από εμάς) κολλάμε σε ένα συγκεκριμένο τομέα, που έχουμε μελετήσει, και με τα χρόνια γνωρίζουμε καλά.

2. Καν’ το καθημερινή συνήθεια
Και ναι και όχι όσον αφορά τη ρουτίνα στον τρόπο γραφής. Από τη μία όντως είναι ευκολότερο να μπεις στο πνεύμα και να γράψεις όταν είσαι στην αγαπημένη (και συγκεκριμένη) θέση σου, την ώρα που ξέρεις ότι θα έχεις ησυχία, με χαμηλωμένα τα φώτα, κεριά να καίνε και ήρεμη μουσική (ακούγεται λίίίγο ανώμαλο βέβαια). Από την άλλη αυτό δε σημαίνει ότι δε θα καταφέρεις να γράψεις αλλού. Αν έχεις όρεξη ή αρκετό πείσμα, μπορείς να γράψεις παντού. Μην ξεχνάμε το κλασικό παράδειγμα των επίδοξων σεναριογράφων στα Starbucks του Λος Άντζελες.
Το να το κάνεις καθημερινά όμως είναι σημαντικό. Ακόμα και λίγες παράγραφοι την ημέρα πρέπει να γράφονται, κυρίως για να σε κρατήσουν σε επαφή με την ιστορία και με το άθλημα γενικότερα. Πολλοί επαγγελματίες συγγραφείς λένε ότι δουλεύουν απαραιτήτως κάθε μέρα και ίσως αυτό είναι που τους κάνει γνωστούς και πλούσιους. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, είτε ασχολείσαι με μια ιστορία αργά για τρία χρόνια, είτε ολοκληρώνεις ένα βιβλίο μετά από ασταμάτητο γράψιμο τριών μηνών, η καθημερινή ενασχόληση είναι υψίστης σημασίας (και ίσως η κυριότερη συμβουλή που περιλαμβάνεται σε αυτό το άρθρο).

3. Διάβασε και μάθε
Σίγουρα το διάβασμα (πολλών και διαφορετικών ειδών) είναι απαραίτητο, αν θες να λέγεσαι συγγραφέας, και δε νοείται να γράφεις ενώ παράλληλα δε διαβάζεις. Με αυτό στο μυαλό μας, δε μπορώ να πω ότι πρέπει να διαβάζεις (και να ξαναδιαβάζεις) βιβλία, για να μελετάς τι τα κάνει ξεχωριστά. Όντως διαβάζουμε για να γράψουμε, διαβάζουμε για να μάθουμε, διαβάζουμε για να εμπνευστούμε (μεταφορικά πάντα -μην κλέβετε τη δουλειά άλλων), κυρίως όμως διαβάζουμε γιατί αγαπάμε τη λογοτεχνία. Μας αρέσει να χανόμαστε στους φανταστικούς κόσμους των βιβλίων και δεν το κάνουμε για να πετύχουμε κάτι. Το γεγονός ότι τελικά όντως πετυχαίνουμε κάτι (κατά κύριο λόγο τη διεύρυνση των πνευματικών μας οριζόντων, πράγμα που μας βοηθά και στη συγγραφή) είναι απλώς ένα χαρούμενο ατύχημα. Συνεπώς η συμβουλή μου είναι να μην ψάχνεις απελπισμένα ψαγμένα νοήματα πίσω από λέξεις για Αλέξιδες (Αλέξεις;), γιατί χάνεις το νόημα της ανάγνωσης. Εκτός αυτού ένα καλό βιβλίο (ένα καλό οτιδήποτε εδώ που τα λέμε) θα σου περάσει τα μηνύματα που θέλει χωρίς ιδιαίτερη σκέψη από μέρους σου και τελικά, κάποια στιγμή στο μέλλον, θα βρεις τον εαυτό σου να διαβάζει περισσότερο σαν συγγραφέας παρά σαν αναγνώστης. Είναι ένα βάρος που το κουβαλάμε όλοι.

4. Γίνε εξερευνητής (μια κουτσομπόλα και μισή)
Αυτό είναι το μόνο με το οποίο συμφωνώ απόλυτα μέχρι στιγμής και προσωπικά προσπαθώ να αναγκάζω τον εαυτό μου να το κάνει και (παρότι δεν το πετυχαίνω) θα σου έλεγα να το προσπαθήσεις και εσύ. Παρατήρησε τις ζωές των άλλων, στήσε αυτί στις συζητήσεις τους, επικεντρώσου στα πρόσωπα και τις κινήσεις τους. Όπως λέει και το WikiHow, όλοι έχουμε κάτι κουλό πάνω μας και αυτό είναι πάντα ενδιαφέρον.

5. Κράτα σημειώσεις
Και ναι και όχι. Είμαι υπέρ του να έχεις ένα σημειωματάριο παντού μαζί σου. Το κάνω και εγώ (Google Keep) και κρατάω διάφορες τυχαίες σκέψεις, σκηνές ή ατάκες από ιστορίες που δουλεύω. Παράλληλα είμαι κάπως ενάντια στην προοπτική να σημειώνεις ιδέες για πιθανά βιβλία. Όπως έχει πει και ο Στίβεν Κινγκ (και θα σου μεταφέρω πάραυτα παραφράζοντας): οι καλές ιδέες θα μείνουν στο μυαλό σου. Αν δεν τις θυμάσαι μετά από λίγο, δεν ήταν αρκετά καλές.

6. Ξεκίνα το πρότζεκτ σου
Είμαι της άποψης ότι ξεκινάς μια ιστορία όταν είσαι έτοιμος να τη γράψεις (συνειδητά ή ασυνείδητα). Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι είναι ο μόνος τρόπος. Παρότι πολλές από τις ιδέες του #6 παρουσιάζουν ενδιαφέρον, δε θα ασχοληθώ με αυτές. Αν θέλεις να μάθεις πώς να ξεπεράσεις το writers block, διάβασε το σχετικό άρθρο μας, πατώντας εδώ. Γι’ αυτό που θα μιλήσω είναι οι συγγραφικοί στόχοι.
Ανάλογα με το τι είδος ανθρώπου είσαι, ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα κεφαλαίων/σελίδων/λέξεων κλπ ανά μέρα μπορεί είτε να σε βοηθήσει ή να σε κολλήσει ακόμα περισσότερο. Παρόλα αυτά, αν θέλεις να το δοκιμάσεις, μπορείς να επισκεφθείς την ιστοσελίδα του NaNoWriMo και να χρησιμοποιήσεις τον online μετρητή τους. Προσωπικά έχω μία σχέση αγάπης-μίσους με αυτό το πράγμα. Κοινώς αγαπώ ότι με κάνει να μισώ τον εαυτό μου όταν δε γράφω. Γιέι μίσος!

7. Δεσμεύσου να το τελειώσεις
Υπάρχουν δύο απόψεις για το συγκεκριμένο θέμα. Η μία, αυτή που υποστηρίζεται από το WikiHow, λέει ότι πρέπει να τελειώνεις κάθε τι που ξεκινάς, ώστε να είσαι εξίσου καλός στο να γράφεις αρχές, μέσες και τέλη ιστοριών. Η άλλη, την οποία προσυπογράφω, λέει ότι πρέπει να γράφεις ό,τι σου αρέσει, όταν σου αρέσει. Γυρνάμε πίσω στο ότι γράφουμε επειδή θέλουμε και όχι επειδή μας αναγκάζει κάποιος ή πρέπει. Σίγουρα απαιτεί σκληρή δουλειά και κάποιες φορές είναι δύσκολο, πρέπει να το παίρνουμε απόφαση, να στρώνουμε τους κώλους μας κάτω και να το κάνουμε, αλλά δεν παύει να είναι μία ψυχική ανάγκη. Αν καταλήξουμε να γράφουμε ιστορίες που δε μας αρέσουν, δε μας ενδιαφέρουν ή απλώς δεν έχουμε όρεξη για εκείνες τη συγκεκριμένη στιγμή, κοινώς αν η συγγραφή γίνει σαν μια οποιαδήποτε άλλη δουλειά, καήκαμε.

8. Γίνε μέρος μιας κοινότητας (ευτυχώς έχουμε το Moonlight Tales γι’ αυτό)
Και εδώ υπάρχουν δύο διαφορετικές απόψεις. Από τη μία αν διαβάζουν άλλοι την ιστορία σου κατά τη διάρκεια της συγγραφής και σου λένε την άποψή τους, διατρέχεις τον κίνδυνο να επηρεαστείς από αυτός. Από την άλλη μπορεί να σου κάνουν εποικοδομητική κριτική, να σε βοηθήσουν με τη συνέχεια, να σου δώσουν κουράγιο (ή να σε εκβιάσουν) να συνεχίσεις. Το μόνο στο οποίο συμφωνούμε, νομίζω, όλοι είναι ότι τελικά πρέπει να μοιραζόμαστε τη δουλειά μας με άλλους.

9. Αντιμετώπισε τα οικονομικά ζητήματα
Όσον αφορά τη συγγραφή: δύσκολα βγάζεις τα προς το ζην από εκδόσεις, συνεπώς πρέπει να βρεις δουλειά μαγκλ. Το σημαντικό σε αυτό όμως είναι να μην την αφήνεις να σε αποσπά από τις ιστορίες σου. Θα είσαι κουρασμένος, αγχωμένος, γυρνώντας θα θες να δεις λίγο Netflix, να φας πατατάκια και να κοιμηθείς, αλλά θα πρέπει, όπως είπαμε και παραπάνω, να στρώσεις τον κώλο σου κάτω και να γράψεις. Γιατί, αν δε γράψεις τώρα, δε θα γράψεις ποτέ. Τα ξέρω τα δικά σου «από Δευτέρα». Τα λες και για τη δίαιτα.

Γενικά, αφήνοντας το WikiHow, θα πω ότι δεν πιστεύω πως υπάρχει ένας και μοναδικός τρόπος για να «γίνεις συγγραφέας». Από τη στιγμή που το παίρνεις στα σοβαρά (και γράφεις), ο τίτλος σου αξίζει. Μάθε όσα περισσότερα μπορείς, ασχολήσου με το θέμα, ψαξ’ το, αλλά κυρίως ακολούθησε το ένστικτό σου και εκείνο θα σε καθοδηγήσει.

Και αυτό ήταν. Υπάρχουν άλλα δύο παρτ στο συγκεκριμένο άρθρο του WikiHow, αλλά το δικό μας άρθρο είναι ήδη υπερβολικά μεγάλο για να τα συμπεριλάβω και αυτά. Συνεπώς θα πρέπει να περιμένεις μέχρι την επόμενη φορά.
Μέχρι την άλλη Πέμπτη άφησε τα σχόλιά σου για θέματα που θέλεις να καλύψουμε και για ερωτήσεις που τυχών σου δημιουργήθηκαν.



Εύη Φρυγανά