Πως να καταλάβετε αν ένας χαρακτήρας σας είναι ψυχοπαθής.

Μέχρι πρότινος δεν πίστευα πως ένας ήρωας μπορεί να φέρεται «παράξενα» χωρίς την άδεια του συγγραφέα ή τουλάχιστον εν αγνοία του και, για να πω την αλήθεια, αν τύχαινε να το συζητήσω με κάποιον, θα υποστήριζα σθεναρά ότι κάτι τέτοιο είναι –φυσικά- αδύνατο, όμως να ‘μαι τώρα, με εντελώς διαφορετικές απόψεις, να προσπαθώ να κρατήσω τα κείμενά μας ασφαλή και τους αναγνώστες λιγότερο μπερδεμένους.

Καταρχάς να ξεκινήσω εξηγώντας πλήρως το θέμα με το οποίο ασχολείται το συγκεκριμένο άρθρο. Μέσα από απλά βήματα/ ενδείξεις, θα μπορέσουμε να καταλάβουμε αν οι χαρακτήρες μας δρουν ρεαλιστικά και κατά πόσο οι αντιδράσεις τους φαίνονται φυσιολογικές στους αναγνώστες μας. Με λίγα λόγια: είναι νορμάλ οι αλληλεπιδράσεις, οι κινήσεις, οι πράξεις και τα λόγια των ηρώων μας ή μοιάζει ο ίδιος (και κατ’ επέκταση και ο ίδιος ο συγγραφέας) λες και βγήκε απ’ το ψυχιατρείο;


Δεν ξέρω όλους τους αναγνώστες των άρθρων που ανεβαίνουν κάθε Παρασκευή, γνωρίζω όμως τις ιστορίες και τους συγγραφείς του Moonlight Tales και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι κανείς δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα με το οποίο ασχολούμαστε σε μεγάλο βαθμό. Βλέπουμε σοβαρά τα κείμενά μας και την λογοτεχνία στο σύνολό της και σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέπαμε κάτι τέτοιο να συμβεί. Και αυτή είναι η πρώτη ένδειξη: από την στιγμή που υπάρχει σωστή επιμέλεια, διόρθωση και μια σφαιρική εικόνα για την ιστορία, τα επιμέρους κεφάλαια και τους ίδιους τους χαρακτήρες, το φαινόμενο της υποβόσκουσας, αλλά ανύπαρκτης ψυχοπάθειας, δεν θα συναντάται τόσο συχνά. Άνθρωποι είμαστε όμως και κάνουμε λάθη, οπότε, παρότι πιστεύω ότι ένα τέτοιο άρθρο θα ήταν άκρως βοηθητικό σε ακραίες περιπτώσεις, νομίζω ότι μπορεί να βοηθήσει και εμάς τους υπόλοιπους να είμαστε σίγουροι για το αν ένας χαρακτήρας μας φαίνεται τρελός ενώ δεν είναι. Πάμε να δούμε τα βήματα λοιπόν:


1. Μιλάει συχνά μόνος του



Όλοι το κάνουμε κάποιες φορές, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο και είναι απόλυτα φυσικό (ή τουλάχιστον έτσι μου λέει ο γιατρός μου), όμως κάποια πράγματα, όσο καλός και αν είναι ο συγγραφέας, δεν μπορούν να αποδοθούν πλήρως και να φανούν όσο «φυσιολογικά» θα έπρεπε μέσα σε ένα βιβλίο. Έτσι, όταν ένας χαρακτήρας ενδίδει περισσότερο απ’ ότι θα ‘πρεπε στην περιστασιακή συζήτηση με τον ίδιο του τον εαυτό έξω από το κεφάλι του (φωναχτά), ο αναγνώστης θα αρχίσει να πιστεύει ότι κάτι πάει στραβά.


2. Η καθημερινότητα του χαρακτήρα


 
Αν δεν είναι σούπερ ήρωας (ίσως και τότε ακόμα) οι πρωταγωνιστές –και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες φυσικά- πρέπει να κοιμούνται, να τρώνε, να μιλούν που και που με κανέναν άνθρωπο και να κάνουν την ανάγκη τους και όλα αυτά πρέπει να περιγραφούν. Ίσως δεν πρέπει να δώσετε πολύ έμφαση στο τελευταίο, όσο στα άλλα, όμως σίγουρα πρέπει να σκέφτεστε τον χαρακτήρα σας σαν ένα ανθρωπάκι στο Sims, το οποίο έχει πίνακα με ανάγκες οι οποίες πρέπει να ικανοποιηθούν. Έχει πράγματα να κάνει, ώστε να υπάρχει ενδιαφέρον και στο βιβλίο –προφανώς-, όμως και οι λίγο πιο ανθρώπινες στιγμές είναι απαραίτητες για να υπάρχει ρεαλισμός.


3. Η αφήγηση


Ίσως όμως να μην φταίει μόνο ο χαρακτήρας. Ίσως ο συγγραφέας σκάβει μόνος τον λάκκο του χωρίς να το ξέρει, μιλώντας για ανύπαρκτες φωνές στο μυαλό ενός ήρωα ή για πράγματα που βλέπει ο πρωταγωνιστής, αλλά δεν υπάρχουν. Σας φαίνεται παράξενο; Υπερβολικό ίσως; Πόσες φορές έχει τύχει να γράψετε τις γράφεις «η φωνούλα μέσα στο κεφάλι μου μου υπέδειξε το σωστό» ή «ο άντρας που στεκόταν στην άλλη μεριά του δρόμου μου φάνηκε σαν τον τάδε γνωστό;» Φυσικά είναι λίγο υπερβολικό αυτό που λέω, όμως αν αυτά τα λάθη έχουν γίνει πολλές φορές μέσα σε ένα βιβλίο, τα παραπάνω απλά παραδείγματα αρχίζουν να μοιάζουν πολύ με τα μετέπειτα, πιο σύνθετα ξαδελφάκια τους: «Οι φωνές δεν με άφηναν να δουλέψω, να σκεφτώ, να κοιμηθώ, να ηρεμίσω. Αν δεν τον σκότωνα, δεν θα σταματούσαν.» και «Έβλεπα με την άκρη του ματιού μου μια σκιά να με ακολουθεί μονίμως, κάθε φορά που γυρνούσα πίσω για να αντικρίσω τον όποιο άγνωστο με είχε πάρει από πίσω, δεν έβλεπα κανέναν. Ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα.» Αν φοβάστε ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει και στο δικό σας βιβλίο, απλά αρκεστείτε σε πιο απλούς σχολιασμούς ή ζητήστε τη γνώμη κάποιου φίλου σας.


4. Οι αλληλεπιδράσεις με τον υπόλοιπο κόσμο


Εδώ είναι θέμα και του ίδιου του χαρακτήρα και του συγγραφέα. Διαβολικά χαμόγελα, ξεκάρφωτα έντονα βλέμματα και απαντήσεις που δεν βγάζουν νόημα, θα έχουν ως αποτέλεσμα να υποδυθεί τον χαρακτήρα σας σε πιθανή ταινία ο Jack Nicholson ή κάποιος άλλος παρόμοιος ηθοποιός με αντίστοιχο ψυχωτικό ύφος. Απλά σκεφτείτε τι θα κάνετε εσείς σε αντίστοιχη περίπτωση. Σίγουρα δεν έχουμε τις ίδιες αντιδράσεις με τους ήρωές μας˙ άλλοι χαρακτήρες αυτοί, άλλοι εμείς, όμως απ’ το να χρειαστεί να ντύσετε τον πρωταγωνιστή σας με ζουρλομανδύα στο επόμενο βιβλίο για να εξηγήσετε τα ανεξήγητα, καλύτερα να έχετε τους αναγνώστες να λένε «ξέρω τον τάδε, δεν θα το έκανε ποτέ αυτό».


5. Το ερωτικό ενδιαφέρον



Όλοι στον έρωτα κάνουμε παράξενα πράγματα. Δεν γίνεται σε όλο τον κόσμο να ‘μαι μόνο εγώ αυτή που όταν είμαι ερωτευμένη μετατρέπομαι σε ένα εντελώς διαφορετικό άτομο. Όμως είναι άλλο αυτό που μπορεί να θεωρηθεί γλυκό στα πλαίσια του ρουμαντισμού, των ενδορφινών (και δεν συμαζεύεται) και άλλο το «τον χώρισα γιατί ήταν ψυχάκιας». Το πιο συνηθισμένο λάθος είναι να παρακολουθεί ο χαρακτήρας το άλλο του μισό, ενώ εκείνο δεν το γνωρίζει. Π.χ. «Ήταν τόσο όμορφη καθώς κοιμόταν. Έμεινα όλο το βράδυ ξύπνιος να χαζεύω το στήθος της να πηγαίνει πάνω κάτω καθώς ανέπνεε.», «Έκανε ντους και δεν είχε καταλάβει πως είχα τρυπώσει στο μπάνιο και τον χάζευα να πλένεται.», «Κρύφτηκα πίσω από ένα θάμνο και την παρακολουθούσα να γδύνεται μπροστά στο παράθυρό της με τα κιάλια μου». Νομίζω καταλαβαίνεται τι εννοώ. Κάποια πράγματα μπορεί να φαίνονται... δεν ξέρω... γλυκά, ρομαντικά, ζουζουνιάρικα(!), αλλά δεν είναι. Το να είσαι φυσιολογικός έχει τα όριά του και αν περάσεις αυτά τα όρια, αρχίζει η ψυχασθένια. Αν φοβάστε ότι ο χαρακτήρας σας γίνεται ανατριχιαστικός με τις εκδηλώσεις του ενδιαφέροντός του, απλά βάλτε τον να πάρει λουλούδια και σοκολατάκια.


6
6. Όταν ο ήρωάς μας έχει περίοδο


Και δεν εννοώ τις τέσσερεις πέντε μέρες στον μήνα, εννοώ όταν ο συγγραφέας θέλει να περάσει στον αναγνώστη ότι ο πρωταγωνιστής είναι εύθικτος, αλλά καταλήγει να φαίνεται κυκλοθυμικός. Όσο παράξενος και αν είναι ο άλλος, δεν γίνεται τη μια να ‘ναι μεσ’ την τρελή χαρά και την άλλη να σπάει πράγματα, αν δεν έχει διπολική διαταραχή. Για τέτοιες δραστικές αλλαγές την συμπεριφορά κάποιου πρέπει να υπάρχει και σημαντικός λόγος. Δώστε στον χαρακτήρα σας αυτό τον λόγο αν πρέπει οπωσδήποτε την μία να γελάει και την άλλη να δέρνει κόσμο.


7. Προσοχή στις λεπτομέρειες...


...και αδιαφορία για όλα τ’ άλλα. Δεν γίνεται να κολλάς σε πράγματα όπως, ας πούμε, το λάθος δελτίο καιρού για σήμερα, που σε έκανε να πλύνεις το αμάξι λίγο πριν βρέξει και να μην ασχολείσαι καθόλου με το γεγονός ότι μόλις πέθανε ο κολλητός σου ή έμαθες ότι είσαι υιοθετημένος. Λίγο λογική παιδιά.


8. Τα κοντινά πρόσωπα


Οι σχέσεις μας και τα άτομα του στενού μας περιβάλλοντος είναι σταθερές. Μπορεί να τσακωνόμαστε, να βριζόμαστε και πάει λέγοντας, αλλά δεν ξεγράφουμε απλά ανθρώπους απ’ τη ζωή μας. Ούτε καν «απλά». Και για «σύνθετα» να μιλάμε, ακόμα δηλαδή και αν η μάνα σκότωσε τον πατέρα μας (και πάλι υπερβολικό), δεν γίνεται απλά να γυρίσουμε έναν διακόπτη και να σταματήσουμε να νιώθουμε πράγματα, απλά επειδή θεωρητικά τώρα ο πατέρας είναι ο κακός της υπόθεσης ή γιατί είναι πιο απλό έτσι/ η ιστορία πρέπει να συνεχιστεί κλπ. Κοινώς δεν είναι αποδεκτή δικαιολογία το «ο συγγραφέας βαριέται να αποδώσει ό,τι είναι απαραίτητο». Οι δράσεις, όποιες και αν είναι αυτές, έχουν κάποιες αντιδράσεις (που είναι ο Νιούτον να με δει!) και πάντα, ΠΑΝΤΑ, πρέπει να αναφερόμαστε σε αυτές.


Αυτά όλα κι όλα. Όπως είπα και παραπάνω, δύσκολα βρίσκει κανείς κείμενα που τα συνδυάζουν όλα σε μεγάλο βαθμό, όταν όμως συμβεί αυτό, το αποτέλεσμα είναι... μοναδικό! Παρόλα αυτά ελπίζω να βοήθησα.







Τώρα ας μιλήσουμε λίγο για το επόμενο άρθρο. Μας έχετε ζητήσει πολλές φορές να ασχοληθούμε με τις σκηνές μάχης και ενώ έχουμε ήδη αποφασίσει να μιλήσω εγώ για την μάχη σώμα σε σώμα και η φίλτατη Σαλαλά για μια γενική μάχη ανάμεσα σε στρατούς (ας πούμε), αλλά Helm’s Deep στο Lord of the Rings, θέλουμε να μας αφήσετε σχόλια με δικές σας σκηνές μάχης, οι οποίες είτε νομίζετε ότι χρειάζονται διορθώσεις (τις οποίες θα παρέχουμε), είτε τις θεωρείτε αρκετά καλές για να αποτελέσουν παράδειγμα στα άρθρα που θα ακολουθήσουν. Περιμένουμε λοιπόν τις δικές σας σκηνές για να καλύψουμε πλήρως το θέμα.



Εύη Φρυγανά