Θαυμογένεσις
Ανάσταση των Νεκρών: Τι πίστευαν οι αρχαίοι ότι μπορεί να πάει λάθος;
Μαγεία
Η μαγεία αποτελεί σημείο αντιλεγόμενο σε κάθε εποχή και κοινωνία. Παλαιότερα, που οι γνώσεις ήταν λιγότερες, ήταν πολλοί εκείνοι που πίστευαν ακράδαντα στη μαγεία. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που υποστηρίζουν πως υπάρχει. Η μαγεία ίσως και να γιάτρευε τις πληγές, μα μάλλον αυτό το έκαναν τα βότανα που χρησιμοποιούνταν στις τελετές.
Σημασία λοιπόν, δεν έχει η μελέτη της μαγείας καθεαυτής. Στα αρχαία χρόνια αποτελούσε την κινητήριο δύναμη των ανθρώπων και των κοινωνιών τους. Έτσι, μπορούμε να παρακολουθήσουμε μια μαγική τελετουργία, σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας. Οι αντιλήψεις των ανθρώπων αλλάζουν ανάλογα με τον καιρό, την κοινωνία και τις γνώσεις τους. Την ίδια στιγμή όμως, αποτελούν σταθμούς του ίδιου του ανθρώπου ανά τα χρόνια και προσάπτουν το ενδιαφέρον των μεταγενέστερων, που δεν θα μπορούσαν να τις ενστερνιστούν.
Ανάσταση
Η μαγεία λοιπόν, στα αρχαία χρόνια, αποσκοπούσε να προσφέρει στον άνθρωπο οτιδήποτε δεν μπορούσε να αποκτήσει φυσικά. Έτσι, τα αρχαία κείμενα της μαγείας, συχνά προσπαθούν να βρουν την λύση για την ανάσταση των αγαπημένων προσώπων. Σύμφωνα με τα πιστεύω τους, υπήρχαν πολλές τελετές που μπορούσαν να αναστήσουν τους νεκρούς.
Ακόμη και στην Αρχαία Ελλάδα, οι αναφορές που γίνονται στην ανάσταση των νεκρών δεν είναι λίγες. Η αρχαία Ελληνική μυθολογία δεν απέρριπτε την ανάσταση των νεκρών. Ένας γνωστός μύθος είναι εκείνος της Αφροδίτης και του Άδωνη. Συνοπτικά, ο Άδωνης περνούσε το ένα τρίτο του χρόνου στο πλάι της Αφροδίτης, το ένα τρίτο στο πλάι της Περσεφόνης και το υπόλοιπο όπου ήθελε. Είχε επιλέξει να περνάει μονάχα τέσσερις μήνες στον κάτω κόσμο και τους υπόλοιπους οκτώ με την Αφροδίτη. «Κάθε φορά που ερχόταν η εποχή να εγκαταλείψει τον Άδη και ν' ανέβει πάνω στη γη, η φύση ολόκληρη τον υποδεχόταν ολάνθιστη γεμάτη χαρά».
Οι μύθοι στην αρχαία Ελλάδα, ο θεός Όσιρις στην Αίγυπτο –που δοξαζόταν ως ο «θεός της ανάστασης»–, η ανάσταση του Ιησού στην Παλαιστίνη και πολλές άλλες δοξασίες, εντάσσουν την ανάσταση των νεκρών στην ροή της ιστορίας.
Συνέπειες
Ακόμη κι εκείνοι που πίστευαν στην μαγεία, συνειδητοποιούσαν πόσο αφύσικη ήταν η έννοια της ανάστασης των νεκρών. Ήταν κοινή αντίληψη πως μέσα από κάποιες τελετουργίες οι νεκροί μπορούσαν να αναστηθούν, αλλά και πως τέτοιες πρακτικές μπορούσαν να έχουν σοβαρές συνέπειες. Οι αρχαίοι πολιτισμοί έτρεφαν έναν φόβο και ένα δέος για τα θεία, έτσι δεν ασχολούνταν μόνο με την μαγεία και τα οφέλη της. Κατέγραφαν και τις αρνητικές συνέπειες κάθε ιεροτελεστίας τους. Κάποιες φορές το πνεύμα του ατόμου που καλούταν να αναστηθεί τιμωρούταν από τα θεία, ενώ κάποιες άλλες έφτανε στον πάνω κόσμο αλλά συνοδευόταν από έναν δαίμονα.
Θαυμογένεσις (Thaumogenesis)
Η Θαυμογένηση θεωρούταν πως ήταν μια συνέπεια της προσπάθειας του ανθρώπου να αναστήσει τους νεκρούς. Αναφερόταν στην δημιουργία ενός δαίμονα κατά την τελετουργία της ανάστασης. Πιστευόταν πως όταν κάποιος χρησιμοποιούσε το ξόρκι για την ανάσταση, δημιουργούνταν δύο τρύπες που επέτρεπαν σε δύο πνευματικές οντότητες να εισβάλλουν στον κόσμο των ζωντανών. Η μια τρύπα ήταν εκείνη που έφερνε τον αγαπημένο νεκρό πίσω στη ζωή και η άλλη την οντότητα μιας δαιμονικής φύσης που δημιουργούταν κατά τη διαδικασία. Αν άνοιγε μονάχα μια τρύπα, η υπολειπόμενη δαιμονική ενέργεια από την άλλη διάσταση μπορούσε να συνδεθεί με την πνευματική οντότητα που καλούταν στον κόσμο των ζωντανών. Κάτι ακόμη χειρότερο, ήταν πως η δαιμονική ενέργεια που κατέληγε στον κόσμο των ζωντανών μπορούσε να συγκεντρωθεί και να δημιουργήσει έναν καινούργιο δαίμονα.
Υπήρχε και μια λύση για να ξεπεραστεί αυτή η δυσμενής συνέπεια. Ύστερα από την ολοκλήρωση της τελετουργίας ανάστασης, οι δύο οντότητες, που πέρασαν στον κόσμο των ζωντανών, παρέμεναν συνδεδεμένες. Έτσι, αν ο αναστημένος άνθρωπος πέθαινε, τότε ο δαίμονας που είχε δημιουργηθεί εξαφανιζόταν. Επιπροσθέτως, πιστευόταν πως η δαιμονική ύπαρξη δεν μπορούσε να παραμείνει για πάντα στον κόσμο των ζωντανών. Ο μοναδικός τρόπος για να πετύχει κάτι τέτοιο ο δαίμονας, ήταν να λάβει υλική μορφή ή να σκοτώσει τον αναστημένο άνθρωπο και να σπάσει τον δεσμό που τους συνέδεε.
Συμπέρασμα
Οι αρχαίοι πολιτισμοί πάλευαν να υπερνικήσουν τον θάνατο μέσα από τη μαγεία, όπως συμβαίνει σήμερα με τα τεχνολογικά και τα ιατρικά επιτεύγματα. Αυτό το θέμα απασχολεί τους ανθρώπους επί αιώνες και ανάλογα με τις γνώσεις και τις κοινωνίες τους, προσπαθούν να βρουν την λύση. Οι μυθοπλασίες που έχουν σκοπό να δώσουν την λύση στο θέμα αυτό, αποτυπώνουν την ελπίδα του ανθρώπου κάθε εποχής να κρατήσει κοντά του τους αγαπημένους του.
Ακόμη και στα αρχαία χρόνια όμως, οι άνθρωποι δεν ήταν παντοδύναμοι –παρά τα ξόρκια ανάστασης νεκρών που σύμφωνα με εκείνους απέδιδαν καρπούς. Για να ισορροπήσουν τις ακραίες αντιλήψεις τους, συμπλήρωσαν τα μαγικά ξόρκια με τις δυσμενείς συνέπειές τους. Μάλλον αυτό αποσκοπούσε στην αποκήρυξή τους ως απαγορευμένα, δίχως να τα ακυρώσει. Άλλωστε, οι άνθρωποι είχαν ανάγκη την ελπίδα.
Η τελετή της ανάστασης των νεκρών, άλλαζε την φυσική τάξη των πραγμάτων. Όπως είναι φυσικό, οι συνέπειες μιας τέτοιας ιεροτελεστίας ήταν σημαντικές. Η Θαυμογένηση προκαλούσε φόβο και υποσχόταν πολλές συμφορές στον αναστημένο και την οικογένειά του. Με αυτόν τον τρόπο διατηρούνταν οι ισορροπίες σε τέτοιες ακραίες πεποιθήσεις.
Βιβλιογραφία:
http://www.ancient-origins.net/myths-legends/forgotten-rituals-and-magical-practices-ancient-history-004846
http://www.newsbomb.gr/ellada/news/story/434077/o-thanatos-kai-i-anastasi-stin-arhaia-ellada
https://www.sakketosaggelos.gr/Article/4179/
https://books.google.gr/books?id=uvtebmqZZDYC&pg=PA471&lpg=PA471&dq=ancient+resurrection+consequences&source=bl&ots=SViKYAg_2I&sig=E7wZspYIydeV_908qtONpbU-qOw&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwi81rGV_vfXAhUSalAKHZNJCaYQ6AEITjAJ#v=onepage&q=ancient%20resurrection%20consequences&f=false
https://en.wikipedia.org/wiki/Osiris
Ράνια Ταλαδιανού
Ανάσταση των Νεκρών: Τι πίστευαν οι αρχαίοι ότι μπορεί να πάει λάθος;
Μαγεία
Η μαγεία αποτελεί σημείο αντιλεγόμενο σε κάθε εποχή και κοινωνία. Παλαιότερα, που οι γνώσεις ήταν λιγότερες, ήταν πολλοί εκείνοι που πίστευαν ακράδαντα στη μαγεία. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που υποστηρίζουν πως υπάρχει. Η μαγεία ίσως και να γιάτρευε τις πληγές, μα μάλλον αυτό το έκαναν τα βότανα που χρησιμοποιούνταν στις τελετές.
Σημασία λοιπόν, δεν έχει η μελέτη της μαγείας καθεαυτής. Στα αρχαία χρόνια αποτελούσε την κινητήριο δύναμη των ανθρώπων και των κοινωνιών τους. Έτσι, μπορούμε να παρακολουθήσουμε μια μαγική τελετουργία, σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας. Οι αντιλήψεις των ανθρώπων αλλάζουν ανάλογα με τον καιρό, την κοινωνία και τις γνώσεις τους. Την ίδια στιγμή όμως, αποτελούν σταθμούς του ίδιου του ανθρώπου ανά τα χρόνια και προσάπτουν το ενδιαφέρον των μεταγενέστερων, που δεν θα μπορούσαν να τις ενστερνιστούν.
Ανάσταση
Η μαγεία λοιπόν, στα αρχαία χρόνια, αποσκοπούσε να προσφέρει στον άνθρωπο οτιδήποτε δεν μπορούσε να αποκτήσει φυσικά. Έτσι, τα αρχαία κείμενα της μαγείας, συχνά προσπαθούν να βρουν την λύση για την ανάσταση των αγαπημένων προσώπων. Σύμφωνα με τα πιστεύω τους, υπήρχαν πολλές τελετές που μπορούσαν να αναστήσουν τους νεκρούς.
Ακόμη και στην Αρχαία Ελλάδα, οι αναφορές που γίνονται στην ανάσταση των νεκρών δεν είναι λίγες. Η αρχαία Ελληνική μυθολογία δεν απέρριπτε την ανάσταση των νεκρών. Ένας γνωστός μύθος είναι εκείνος της Αφροδίτης και του Άδωνη. Συνοπτικά, ο Άδωνης περνούσε το ένα τρίτο του χρόνου στο πλάι της Αφροδίτης, το ένα τρίτο στο πλάι της Περσεφόνης και το υπόλοιπο όπου ήθελε. Είχε επιλέξει να περνάει μονάχα τέσσερις μήνες στον κάτω κόσμο και τους υπόλοιπους οκτώ με την Αφροδίτη. «Κάθε φορά που ερχόταν η εποχή να εγκαταλείψει τον Άδη και ν' ανέβει πάνω στη γη, η φύση ολόκληρη τον υποδεχόταν ολάνθιστη γεμάτη χαρά».
Οι μύθοι στην αρχαία Ελλάδα, ο θεός Όσιρις στην Αίγυπτο –που δοξαζόταν ως ο «θεός της ανάστασης»–, η ανάσταση του Ιησού στην Παλαιστίνη και πολλές άλλες δοξασίες, εντάσσουν την ανάσταση των νεκρών στην ροή της ιστορίας.
Συνέπειες
Ακόμη κι εκείνοι που πίστευαν στην μαγεία, συνειδητοποιούσαν πόσο αφύσικη ήταν η έννοια της ανάστασης των νεκρών. Ήταν κοινή αντίληψη πως μέσα από κάποιες τελετουργίες οι νεκροί μπορούσαν να αναστηθούν, αλλά και πως τέτοιες πρακτικές μπορούσαν να έχουν σοβαρές συνέπειες. Οι αρχαίοι πολιτισμοί έτρεφαν έναν φόβο και ένα δέος για τα θεία, έτσι δεν ασχολούνταν μόνο με την μαγεία και τα οφέλη της. Κατέγραφαν και τις αρνητικές συνέπειες κάθε ιεροτελεστίας τους. Κάποιες φορές το πνεύμα του ατόμου που καλούταν να αναστηθεί τιμωρούταν από τα θεία, ενώ κάποιες άλλες έφτανε στον πάνω κόσμο αλλά συνοδευόταν από έναν δαίμονα.
Θαυμογένεσις (Thaumogenesis)
Η Θαυμογένηση θεωρούταν πως ήταν μια συνέπεια της προσπάθειας του ανθρώπου να αναστήσει τους νεκρούς. Αναφερόταν στην δημιουργία ενός δαίμονα κατά την τελετουργία της ανάστασης. Πιστευόταν πως όταν κάποιος χρησιμοποιούσε το ξόρκι για την ανάσταση, δημιουργούνταν δύο τρύπες που επέτρεπαν σε δύο πνευματικές οντότητες να εισβάλλουν στον κόσμο των ζωντανών. Η μια τρύπα ήταν εκείνη που έφερνε τον αγαπημένο νεκρό πίσω στη ζωή και η άλλη την οντότητα μιας δαιμονικής φύσης που δημιουργούταν κατά τη διαδικασία. Αν άνοιγε μονάχα μια τρύπα, η υπολειπόμενη δαιμονική ενέργεια από την άλλη διάσταση μπορούσε να συνδεθεί με την πνευματική οντότητα που καλούταν στον κόσμο των ζωντανών. Κάτι ακόμη χειρότερο, ήταν πως η δαιμονική ενέργεια που κατέληγε στον κόσμο των ζωντανών μπορούσε να συγκεντρωθεί και να δημιουργήσει έναν καινούργιο δαίμονα.
Υπήρχε και μια λύση για να ξεπεραστεί αυτή η δυσμενής συνέπεια. Ύστερα από την ολοκλήρωση της τελετουργίας ανάστασης, οι δύο οντότητες, που πέρασαν στον κόσμο των ζωντανών, παρέμεναν συνδεδεμένες. Έτσι, αν ο αναστημένος άνθρωπος πέθαινε, τότε ο δαίμονας που είχε δημιουργηθεί εξαφανιζόταν. Επιπροσθέτως, πιστευόταν πως η δαιμονική ύπαρξη δεν μπορούσε να παραμείνει για πάντα στον κόσμο των ζωντανών. Ο μοναδικός τρόπος για να πετύχει κάτι τέτοιο ο δαίμονας, ήταν να λάβει υλική μορφή ή να σκοτώσει τον αναστημένο άνθρωπο και να σπάσει τον δεσμό που τους συνέδεε.
Συμπέρασμα
Οι αρχαίοι πολιτισμοί πάλευαν να υπερνικήσουν τον θάνατο μέσα από τη μαγεία, όπως συμβαίνει σήμερα με τα τεχνολογικά και τα ιατρικά επιτεύγματα. Αυτό το θέμα απασχολεί τους ανθρώπους επί αιώνες και ανάλογα με τις γνώσεις και τις κοινωνίες τους, προσπαθούν να βρουν την λύση. Οι μυθοπλασίες που έχουν σκοπό να δώσουν την λύση στο θέμα αυτό, αποτυπώνουν την ελπίδα του ανθρώπου κάθε εποχής να κρατήσει κοντά του τους αγαπημένους του.
Ακόμη και στα αρχαία χρόνια όμως, οι άνθρωποι δεν ήταν παντοδύναμοι –παρά τα ξόρκια ανάστασης νεκρών που σύμφωνα με εκείνους απέδιδαν καρπούς. Για να ισορροπήσουν τις ακραίες αντιλήψεις τους, συμπλήρωσαν τα μαγικά ξόρκια με τις δυσμενείς συνέπειές τους. Μάλλον αυτό αποσκοπούσε στην αποκήρυξή τους ως απαγορευμένα, δίχως να τα ακυρώσει. Άλλωστε, οι άνθρωποι είχαν ανάγκη την ελπίδα.
Η τελετή της ανάστασης των νεκρών, άλλαζε την φυσική τάξη των πραγμάτων. Όπως είναι φυσικό, οι συνέπειες μιας τέτοιας ιεροτελεστίας ήταν σημαντικές. Η Θαυμογένηση προκαλούσε φόβο και υποσχόταν πολλές συμφορές στον αναστημένο και την οικογένειά του. Με αυτόν τον τρόπο διατηρούνταν οι ισορροπίες σε τέτοιες ακραίες πεποιθήσεις.
Βιβλιογραφία:
http://www.ancient-origins.net/myths-legends/forgotten-rituals-and-magical-practices-ancient-history-004846
http://www.newsbomb.gr/ellada/news/story/434077/o-thanatos-kai-i-anastasi-stin-arhaia-ellada
https://www.sakketosaggelos.gr/Article/4179/
https://books.google.gr/books?id=uvtebmqZZDYC&pg=PA471&lpg=PA471&dq=ancient+resurrection+consequences&source=bl&ots=SViKYAg_2I&sig=E7wZspYIydeV_908qtONpbU-qOw&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwi81rGV_vfXAhUSalAKHZNJCaYQ6AEITjAJ#v=onepage&q=ancient%20resurrection%20consequences&f=false
https://en.wikipedia.org/wiki/Osiris
Ράνια Ταλαδιανού